De passie van je vader delen
Als ambassadeur zette de bekende striptekenaar Jan Kruis zich jarenlang in voor de Leprastichting. Tijdens een reis naar Suriname en Mozambique zag hij zelf de ernstige gevolgen van lepra. Weer thuis verwerkte hij zijn ervaringen in twee stripalbums, waarin het gezin Jan, Jans en de kinderen in aanraking komt met de ziekte. Inmiddels is er ook een Jan Kruis museum, waarin voorlichting over lepra een belangrijke plek inneemt. We spraken zijn dochter Leontine Kruis (61) over hoe zij de idealen van haar vader wil voortzetten.
Mijn vader heeft de ernstige gevolgen van lepra zelf kunnen zien
Leontine: “Voordat mijn vader ambassadeur werd, wist hij niet veel van lepra af. De reizen voor de Leprastichting hebben enorm veel indruk op hem gemaakt. Hij heeft de ernstige gevolgen van lepra zelf kunnen zien. Dan dringt het pas tot je door hoe erg deze ziekte is. Ook al ga je aan lepra niet dood, de lichamelijke en psychische gevolgen zijn enorm. Door zijn reisverhalen kregen we dit thuis zeker mee. Mijn vader vond het ook fijn dat hij het werk van zijn geesteskinderen kon voortzetten. Kort voor de start van zijn ambassadeurschap was hij definitief gestopt met het illustreren van het wekelijkse stripverhaal.”
“De familie Tromp kwam voor het eerst van de bank af”
“Voor mijn vader was het een hele uitdaging om zijn ervaringen in twee stripboeken te verwerken. De familie Tromp kwam voor het eerst van de bank af en ging op reis. En wat voor reizen! Helemaal naar Mozambique en Suriname. Normaliter illustreerde mijn vader een verhaal op één pagina. Voor de Leprastichting ging hij voor het eerst lange verhalen illustreren, zelfs twee boeken vol.”
“Hoe verwerkte je vader zijn ervaringen in het stripverhaal?”
Je vader verwerkte maatschappelijke issues op een creatieve manier in het leven van Jan, Jans en de Kinderen. De bewust ongehuwde moeder Hanna, de gecastreerde rode kater, het eerste gekleurde kind op de school van Catootje. Wat voor boodschap wilde je vader over lepra in zijn stripboeken meegeven?
“Hoe ga je het onderwerp lepra luchtig overbrengen zodat het mensen niet afschrikt? Het is zo’n serieus onderwerp. Hij heeft dit op een heel toegankelijke manier gedaan. Natuurlijk moet je hier en daar een traantje laten maar je wilt toch in de sfeer van Jan, Jans en de kinderen blijven. Zo kreeg pa Tromp van Catootje servetten om zijn handen, om te ervaren hoe moeilijk het is om te eten als je misvormde vingers hebt. Mijn zus Andrea en ik hebben altijd model gestaan voor de karakters Catootje en Karlijn. Het experiment met de servetten hebben we niet letterlijk gedaan; wij waren al het huis uit toen mijn vader met zijn ambassadeurschap begon, maar het is een gouden vondst.”
“Voor veel mensen een ver van mijn bed ziekte”
De Leprastichting is blij met de samenwerking met het Jan Kruis Museum. Het ambassadeurschap van je vader wordt op een aansprekende manier vertoond met de strips en films in de expositieruimte. Zo geven wij met elkaar al ruim twintig jaar voorlichting over lepra op een eigen, unieke wijze met de stripalbums, de haakpatronen en sinds 2019 het Jan Kruis Museum in Orvelte. Wat wil jij over lepra meegeven?
“Wat ik aan de mensen zou willen meegeven? Lepra is geen makkelijk onderwerp, hier in Nederland merken we er niets van; het is een beetje een ‘ver van mijn bed ziekte’. Het is belangrijk dat mensen meer weten over lepra, dat het nog steeds onnodig voorkomt en wat voor impact het op je leven kan hebben. Mijn vader heeft dit ervaren maar ook mijn zus Andrea, die voor de Leprastichting een reis naar India heeft gemaakt. De stripboeken vertellen op een heel toegankelijke manier over lepra.”
“Museumbezoekers zijn geraakt door het goede doel”
“Museumbezoekers zijn fans van Jan, Jans en de kinderen maar worden ook geraakt door het goede doel. Door het kopen van de stripboeken en de haakpatronen dragen ze hieraan bij. Maar we merken ook dat er gedoneerd wordt via de donatiepot die in de expositieruimte staat. Zo kunnen wij de idealen van mijn vader voortzetten.”